Voorkeur en afkeur

Ik weet het niet. Misschien is het mijn aversie tegen hokjes, maar ik kan niet goed tegen tips onder het motto: ‘wij denken dat je dit het liefste leest’, of ‘op basis van je kijkgedrag bevelen wij aan’.
Het idee dat een vreemde instantie weet waar mijn voorkeuren en afkeuren liggen, vind ik naar. Hoe onschuldig ook. 
Mijn angst om, ongemerkt, meegesleurd te worden in een extremere positie, speelt mee.

Bubbels zijn zo oud als…

Facebook, YouTube en andere media willen je zo lang mogelijk vasthouden, en dat lukt als je de aangeboden informatie positief beoordeelt. Mensen blijven zo in hun eigen bubbel. Ik snap dat dat werkt en snap ook dat dat dus gebeurt. Er moet nu eenmaal geld verdiend worden. 
En wat is het probleem eigenlijk? Bubbels bestaan al heel lang. Om mensen vast te houden, bieden Tech bedrijven, steeds extremere informatie aan, met als gevolg dat extremere posities steeds normaler worden. Dit levert Tech bedrijven vele miljoenen per jaar, of per week(?) op. Dit gaat niet stoppen. Niet vanzelf.

Aanbeveling

Aanbevelingen kunnen mij dus ergeren. Soms voel ik me hierdoor gemanipuleerd en dat vind ik onaangenaam.
Zelfs een aanbeveling op TED.com, vorige week, na het bekijken van een filmpje, irriteerde mij mateloos. Ten eerste kwam hij voor mij onverwacht (naïef, ik weet het) en ten tweede was het een schot in de roos…

Op zich is er natuurlijk niets mis met een aanbeveling. Het is een service die tot niets verplicht, en die ook positieve effecten kan hebben.
Wat mij betreft zeker op TED.com.
Maar het is een beetje zoals mijn besluit om verkopers, aan de deur of aan de telefoon altijd, vriendelijk en bij voorkeur met humor, af te schepen. Ik wil er gewoon niet over nadenken. Dat scheelt werk en soms ellende.

Bevestiging is fijn

Het is inderdaad ook makkelijk om er, zoals ik, niet over na te denken, en de filmpjes vaak gewoon weg te klikken. Het is sowieso een stuk makkelijker dan kritisch te blijven kijken naar het aanbod.
Ik vraag me hierbij wel af, of het mogelijk is om kritisch te blijven als je filmpjes voorgeschoteld krijgt die je gedachtegoed ondersteunen en/of bevestigen. Ben je echt opgewassen tegen die bevestiging? Tegen dat prettige en krachtige gevoel dat je daarvan krijgt? Ik geloof dat dat soms mogelijk is, maar lang niet altijd.

En dat weten Tech bedrijven ook.

Het zoutpad

Het zoutpad, over oude wegen naar een nieuw begin. Het eerste boek van een niet-schrijver en dan meteen een bestseller. Als (reis)schrijver ben ik daar stiekem best een beetje jaloers op. Ik begrijp wel dat het boek een bestseller werd. Het is een goed verhaal dat gaat over een echtpaar (de schrijfster Raynor Winn en haar man Moth) dat alles kwijtraakt. Door een foute investering, een misplaatste beschuldiging en een rechtssysteem waar de procedure het bewijs verwerpt, raken ze alles kwijt. Het enige dat ze nog hebben is 40 pond per week van een of andere verzekering. Verder niets. 

South West Coast Path in Wales

Onder de trap, in het huis dat over een paar uur niet meer van hen is, luisteren ze naar het gebonk op hun voordeur. Dat is het moment waarop Raynor aan Moth voorstelt om het South West Coast Path in Wales te gaan lopen. Het path van 1014 kilometer lang is veel te ambitieus voor iemand met zijn gezondheid, maar Moth stemt toch toe. Wat moeten ze anders? Het lopen van het zoutpad geeft hen iets om handen en verandert hun kijk op zichzelf en het leven. Met recht een ontdekkingsreis.

Keuze of geen keuze

In het begin geven Ray en Moth eerlijk antwoord op de vraag hoe ze op het pad verzeild zijn geraakt, maar nadat de meeste mensen ‘in shock’ weglopen, passen ze het verhaal aan. Ze vertellen niet meer over het ‘niets’ meer hebben, over alles te zijn kwijtgeraakt, maar zeggen dat ze ervoor gekozen hebben dit pad te lopen. Nu loopt niemand meer weg en krijgen ze respect en bewondering voor hun dappere keuze. Het echte verhaal raakt de diepste angst van mensen, en dat verdragen veel mensen niet. 

Op reis en schrijven

Onze manier van leven biedt beschutting tegen onze grootste angsten. We hoeven ze niet meer te voelen of te erkennen, met als gevolg dat we onszelf ook minder goed leren kennen. Het deel dat we niet willen kennen, leren we ook niet kennen.

De angst voor de angst of de pijn is vaak groter dan de angst of de pijn zelf. 
Als die angst voor de angst of pijn je tegenhoudt om dingen te doen, wens ik je moed toe, moed om met of zonder hulp de angst onder ogen te komen.

Op dit moment ben ik moed aan het verzamelen om ook op reis te gaan en te schrijven, zoals de Winn’s, maar dan op mijn eigen, ongedwongen, manier.

Onafhankelijkheid…

… maakt meer kapot dan je lief is

Een tweet over vertrouwen en de consequenties van geschaad vertrouwen, zette me aan het denken. In onze maatschappij hoor je steeds vaker de roep om elkaar weer te vertrouwen. Ikzelf nog, in mijn laatste blog over macht. Alsof dat makkelijk is. Helaas. Vertrouwen is niet makkelijk. Vertrouwen is eng.
Daarom waarderen we onafhankelijkheid ook enorm. Juist omdat onafhankelijkheid de tegenpool is van vertrouwen. Iemand die onafhankelijk is, hoeft niet (meer) te vertrouwen op anderen om te kunnen overleven. En onafhankelijkheid lijkt ook nog eens haalbaar. Gewoon genoeg geld verdienen. Als klap op de vuurpijl maakt diezelfde onafhankelijkheid je, tot op een bepaald niveau, ook nog gelukkig.

Er zijn zeker redenen voor onze grote waardering voor onafhankelijkheid, maar het maakt vertrouwen niet makkelijker, integendeel.

Vertrouwen

De mens is een kuddedier, afhankelijk van andere mensen voor geluk en liefde en ook veel praktische zaken. Die afhankelijkheid dwingt ons te leren vertrouwen, op onszelf en op de ander. Zonder vertrouwen is er geen kans op geluk en liefde. Maar vertrouwen is hard werken: het betekent afhankelijk zijn, wetende dat je vertrouwen geschaad kan worden. En iedereen kent de pijn van geschaad vertrouwen. Hoe groter die pijn of hoe eerder in het leven de schending plaatsvindt, hoe groter de noodzaak om te voorkomen dat je die pijn nog eens voelt.

Overleven

Als het vertrouwen vroeg en/of ernstig is geschaad, stop je (deels) met leven en ga je overleven. Het contact met jezelf of de ander komt niet meer tot stand of neemt af. Het verlangen naar onafhankelijkheid wordt intenser omdat dit inhoudt dat je geen dingen meer hoeft te doen die een risico op die pijn inhouden. Je wilt controle en via onafhankelijkheid denk je dit te kunnen verwezenlijken. Alleen tegen welke prijs?
De (kans op) pijn wordt hierdoor niet minder, maar je gevoel vlakt af. Je voelt de pijn dus minder scherp. Net als andere gevoelens, zoals geluk en liefde.

Afhankelijkheid is meer dan de moeite waard

Vertrouwen is ook het leren hanteren van onze verwachtingen. Onze verwachtingen van de ander en de verwachtingen van onze eigen pijn of onze angst voor die pijn. Genoeg vertrouwen om de pijn te voelen in plaats van weg te stoppen of misschien zelfs genoeg vertrouwen om de pijn te delen, heeft positieve invloed op de pijn. Het is geen gemakkelijk proces en zeker ook niet altijd haalbaar. Maar wanneer je kunt voelen en delen, ontstaat er verbinding met jezelf en/of met een ander. En met die verbinding leg je de basis waarop vertrouwen kan groeien, zowel voor jezelf als met de ander.

Het verlangen naar onafhankelijkheid neemt dan geleidelijk af, net als de behoefte aan controle. Deze afname creëert ruimte om een ander te kunnen zien en aandacht te geven. En als gevolg daarvan ruimte om jezelf te laten zien en aandacht te vragen. Dit alles is geen lineaire beweging, maar dankzij de te verwachte tegenslagen, levert het meer op dan onafhankelijkheid of controle ooit zal doen.

Ballon

‘Ballon is het waargebeurde verhaal van twee families die, ten tijde van de Koude Oorlog, in een race tegen de klok alles op alles zetten om van Oost- naar West-Duitsland te vluchten. De historische thriller toont een van de meest spectaculaire ontsnappingen in de geschiedenis.’ 
Bron: Kijkhuis

Thriller

De film is met recht een thriller te noemen. Van het begin tot het eind zat ik aan mijn stoel gekluisterd. Je voelt de angst van de hoofdpersonen, maar ook hun frustratie en boosheid. Stap voor stap neemt de film je mee in wat het betekent om te wonen in een staat waarin je niet kunt ontsnappen aan de Stasi, het wakend oog van de overheid. Zelfs binnen de Stasi niet. Niemand ontsnapt de controle. Angst heerst. Overal. 

Verlangen naar vrijheid

De film draait om twee gezinnen die willen vluchten naar het Westen. De angst voor het mislukken van de vlucht is zichtbaar en invoelbaar, maar ook de angst voor het lukken. Beide opties kennen grote gevolgen. Als het lukt, kunnen ze nooit meer terug. Als het niet lukt…
Maar leven in een land waar je altijd over je schouder moet kijken. Altijd moet nadenken over wat je tegen wie kunt zeggen. Spontaniteit (van kinderen) je de kop kan kosten. Waar angst altijd en overal heerst. Als de deurbel gaat, als de telefoon gaat…

Vrijheid is een groot goed!

Aanrader

Ballon is een mooie, indrukwekkende en ook beklemmende film, gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Een aanrader!

https://www.youtube.com/watch?v=jIpMqzR4A8g

Goed of slecht?

‘We zouden onszelf moeten zien als zondaar’ kopte een artikel van Alain de Botton gepubliceerd op de website van the book of life. De titel triggerde. Mezelf zien als zondaar. Ik geloof niet dat ik dat een goed idee vind. Als ik ervanuit moet gaan een zondaar te zijn, kan dat andere negatieve gevolgen hebben. Gevoelens van schaamte, schuld of angst werken verlammend.

Menselijke neiging

De Botton wijst er in het artikel op dat mensen geneigd zijn om bij zichzelf het goede te zien. En als mensen dat idee dat ze ‘goed’ zijn eenmaal hebben, ze dit voor ‘granted’ nemen. Hij gaat er vanuit dat als mensen overtuigd zijn van hun ‘goed’ zijn, ze minder kritisch naar hun eigen gedrag kijken. Hiermee zou de kans op ‘slecht(er)’ gedrag groter worden.

De kritische blik die voortkomt uit twijfel is nodig om ervoor te zorgen dat je blijft letten op je eigen gedrag. Daar twijfel ik niet aan. Maar jezelf zien als zondaar, en dus niet als ‘goed’, vind ik een probleem. Het geloof in mijn ‘goed’ zijn betekent voor mij ook het accepteren van mezelf als mens. Een ‘goed’ mens zijn, betekent voor mij niet dat ik geen dingen doe die niet ‘goed’ zijn.

Uitgangspunt kan verlammen

Ik maak fouten, soms meer dan me lief is. Mijn gedrag is veranderlijk, mijn ‘zijn’ niet.  Als ik er vanuit moet gaan dat mijn ‘zijn’ niet goed is, dan raak ik verlamd door schaamte-, schuld- en angst gevoelens.

En dan kan ik ook niets meer.

Aftikken? Liever niet.

Al die moeite om een meerderheidskabinet te kunnen vormen. Waarom toch? Ik zou het een verademing vinden als er een keertje niets van te voren afgetikt kan worden. De politiek wordt weer spannender en de Tweede Kamer krijgt weer een echte functie.

Niet alleen prestatie ook geluk

Ik weet niet in hoeverre je politiek als een bedrijf kunt zien, maar ik zou een politiek a la Semco, wel een uitdaging vinden. Semco is het succesvolle bedrijf van Ricardo Semler. Semler is een Braziliaan die op geheel eigen wijze het bedrijf van zijn vader is gaan managen. Hij gaat er vanuit dat mensen niet alleen moeten presteren maar ook gelukkig moeten zijn in hun werk.

Vertrouwen en transparantie zijn sleutelwoorden. Alle informatie binnen zijn bedrijven is voor medewerkers inzichtelijk, ook de financiële (hiervoor krijgen medewerkers een cursus om te leren hoe ze deze informatie moeten lezen). Zo kunnen ze inschatten wat voor impact beslissingen hebben en zijn ze in staat mee te denken over die beslissingen. Meepraten en meebeslissen moet voor zoveel mensen mogelijk zijn. Als mensen mogen meepraten en beslissen, voelen ze zich verantwoordelijk en daarmee gelukkiger. Dit is af te meten aan de prestaties die ze leveren.

Helaas, vertrouwen en transparantie zijn, op dit moment, ver te zoeken in politiek Den Haag.

Formele macht en angst

De huidige coalitiebesprekingen vinden plaats in achterkamertjes. Afgesproken is niet naar buiten te treden met informatie. Bij een klein lek is de verontwaardiging van de deelnemers meteen groot. ‘Zo worden de onderhandelingen ernstig bemoeilijkt’, klonk het meteen.

De besprekingen zijn pas succesvol als alles grotendeels is afgetikt en men naar buiten kan komen met een plan waarbij de rest van de Tweede Kamer er weer een jaar of vier min of meer voor spek en bonen bijzit.
Dat wil zeggen totdat er iets gebeurt dat niet door de beugel kan en dat wordt dan weer breeduit gemeten in het nieuws.

Iets dat het vertrouwen van de Nederlander in de politiek niet zal vergroten.

De Tweede Kamer is geen bedrijf, daar ben ik me van bewust, maar er werken mensen en mensen presteren nou eenmaal beter als ze gelukkig zijn. Hiervoor zijn verantwoordelijkheden die passen bij hun capaciteiten nodig.

Het huidige gebrek aan transparantie van de deelnemers aan deze coalitiebesprekingen stuurt alle Tweede Kamerleden een andere kant op.
Er wordt een klimaat gecreëerd waarin positiespel dominant is, en waarin formele macht een grote rol speelt. En als formele macht een grote rol speelt is angst nooit ver weg, waardoor mensen zich verder terugtrekken in hun eigen bunkers. Dit zal het geluksgevoel niet bevorderen.

Zo zonde!

Emoties, (niet) slapen en overleven!

We worden allemaal niet vrolijker van een slechte nacht. Helaas is dit niet het enige effect van slecht slapen op je emoties. William Kilgore, van de Universiteit van Arizona, deed onderzoek naar de invloed van slecht slapen op emoties.

Nadelen van slecht slapen

Een eerste gevolg van slecht slapen is dat het lastiger wordt om emoties bij anderen te herkennen.
Verdriet is een emotie die lastig wordt om te herkennen. Dit is evolutionair bepaalt: verdriet van een ander betekent niet dat jij in gevaar bent, dus speelt het geen rol bij het overleven. Voor emoties zoals boosheid, angst, walging en verrassing geldt dit wel. Deze emoties kunnen een waarschuwingssignaal inhouden. Dan moet je beslissen wat je gaat doen. Vechten of vluchten? Dit vergroot je overlevingskansen en dus zul je deze emoties ook als je slecht hebt geslapen blijven herkennen.

Een ander aspect van slecht slapen is dat je slechter wordt in het relativeren van je eigen emoties. Hierdoor beleef je je emoties veel intenser. Daarbovenop wordt ook de rem op je emoties (deels) buiten werking gesteld. Dit is de reden dat als je moe bent, je een stuk sneller explodeert dan wanneer je uitgerust bent. Als je moe bent, heb je niet veel ruimte voor nuanceringen. De kans dat je ongenuanceerd of zelfs explosief reageert op een ander, is aanmerkelijk groter dan normaal.

Wat kun je doen?

Als je zo hebt gereageerd en je wilt niet dat het uit de hand loopt, ga dan na zo’n voorval niet inhoudelijk in de verdediging, maar leg uit wat er aan de hand was. Leg uit dat je moe was en dat je uitbarsting daar mee te maken had. De meeste mensen zijn zelf ook weleens moe geweest en zullen er begrip voor op kunnen brengen.

Of je inhoudelijk wel of geen punt had tijdens de uitbarsting maakt niet veel uit. Het gaat er om de relatie te herstellen. Als de ander gezichtsverlies heeft geleden, kan het zijn dat die meer moeite heeft om jouw uitleg te accepteren. Verwacht dus niet meteen een constructieve reactie.
Luister naar de ander en laat weten dat je hem of haar gehoord hebt. Dit kan door een korte samenvatting te geven of door een paar punten te herhalen. Vraag daarna of je hem of haar goed hebt gehoord en begrepen. Luister weer en laat de ander weten dat je hebt geluisterd.

Ga hierna pas over op de inhoudelijke kant van het verhaal.