‘Zetelroof hoort bij ons politieke stelsel’, kopte de Volkskrant vanochtend. De titel trok mijn aandacht omdat ‘zetelroof’ geen woord is dat snel bij mij opkomt als ik denk aan ons democratische stelsel. Het was wel duideljk waarop gedoeld werd. De laatste van een rij politici, die zich afsplitste en een partij oprichtte, is een paar weken geleden uit de PvdA gestapt.
Geerten Waling schreef het artikel voor de Volkskrant omdat morgen een wetswijziging wordt behandeld waardoor fractieafsplitsingen kunnen worden afgestraft. Deze afstraffing bestaat uit korting van hun budget, ondersteuning en spreektijd.
De argumenten voor zetelroof, volgens Waling, zijn dat de kiezer een mandaat afgeeft aan een individu en niet aan een partij. Daarnaast voorkomt fractieafsplitsing dat de partijleiding alle interne kritiek kan smoren. Als laatste is zetelroof, volgens Waling, een sleutel tot partijvernieuwing. Doordat mensen zich af kunnen splitsen, krijgen partijen de ruimte om zichzelf te ontwikkelen en de afvallers een kans om in een, eigen, nieuwe partij meer recht te doen aan hun ambities en idealen.
Ontwikkeling door middel van afsplitsing? Afsplitsing betekent toch dat het conflict is geëscaleerd…
Toegegeven: er zijn situaties waarin de verschillen te groot zijn om nog verder te kunnen. Dan besluit je uit elkaar te gaan en maak je daarover afspraken. Afspraken waar beide partijen mee kunnen leven. Zetelroof is geen afspraak. Zetelroof betekent een escalatie van het conflict, en dat mogen beide partijen zich aantrekken.
Een conflict is nodig om te ontwikkelen. Mensen (of partijen) ontwikkelen zich niet als daar geen aanleiding voor is. Er moet ergens een signaal van onvrede zijn en dit signaal moet worden opgemerkt en aangegaan.
Van politici mag je verwachten dat ze, met respect voor elkaar, het conflict aangaan, en zo escalatie voorkomen. Dat is zo’n beetje hun vak.
Een conflict maakt dat er ruimte kan ontstaan voor nieuwe ideeën. Een goede conflictaanpak betekent dat mensen de ruimte voelen om zich uit te spreken, waardoor deze nieuwe ideeën ook een kans krijgen.
Conflictescalatie maakt dat mensen zich onveilig gaan voelen waardoor ze zich juist minder zullen uitspreken. Dit belemmert de ontwikkeling.
Zetelroof past niet bij een democratie.
Omgaan met conflicten past bij een democratie!