Adrianus VI in de stromende regen

‘Van tevoren kijken naar alternatieven’, is de tip die we mee krijgen als we in de stromende regen naar links kijken en de Domtoren van top tot teen ingepakt zien. Sinds 2018, lees ik later, dus het was bekend, maar als illustratie goed gedaan. Voor het maken van foto’s bij een reisverhaal moet je nu eenmaal rekening houden met onvoorziene omstandigheden. Vandaag hebben we twee goede redenen. Mooie en pakkende foto’s maken in de regen is ook een kunst op zich, dus voor een journalist in een dubbelrol, kan het plannen van een extra dagje, zeker op plekken waar regen een normaal onderdeel van de daginvulling uitmaakt, noodzakelijk zijn.  

De binnenplaats

In de gangen rond de binnenplaats van de kerk schuilen we terwijl we les krijgen over het maken van een passende foto bij een reportage. Waar moet je rekening mee houden? Welke kleuren horen bij een land? Wat is typisch voor een land, zodat mensen ook aan de foto’s kunnen zien waar de reportage, ongeveer, gemaakt is. En natuurlijk ook hoe je het best een foto kunt maken. Mijn oog kijkt, tijdens dit verhaal, ook naar de fotograaf die op binnenplaats, tussen de buien door, een bruidspaar op de foto zet.  

We lopen door een aantal steegjes en stoppen bij een beeld van een man met een wandelstok. ‘Weten jullie wie dit is?’, vraagt Hans. Het bord met de informatie staat net aan de andere kant, dus iedereen schudt nee. ‘De enige Nederlandse paus, Adrianus, Adrianus VI’. Mijn ogen worden groter en mijn wenkbrauwen schieten omhoog. ‘Een Nederlandse Paus?’ Nog nooit van gehoord en eigenlijk ook nooit verwacht. Dit laatste ligt natuurlijk aan mijn opvoeding in de lijn van Calvijn, de protestant. Voordat Luther en iets later Calvijn hun intrede deden, was Nederland katholiek. In dat opzicht is een Nederlandse paus niet gek.
Toch blijft mijn verbazing hangen en, in de trein terug naar huis, google ik ‘de enige Nederlandse paus’ en kom terecht op historiek.net.

De enige Nederlandse paus

Adrianus VI was paus in de tijd van Luther en Erasmus. Hij werd op 9 januari 1522 tot paus gekozen, maar twijfelde zelf heel lang of hij het wel moest doen. Uiteindelijk liet hij zich op 31 augustus 1522 tot paus wijden. Eerder al, rond 1517, liet Adrianus, toen nog kardinaal, in Utrecht een huis bouwen. Adrianus VI stierf op 3 september 1523, nog voordat hij het huis dat hij grondig liet bouwen heeft kunnen zien.

Dit huis staat achter het beeld van Adrianus, en heet nog steeds ‘Paushuize’.

De cursus reisjournalistiek wordt gegeven door Fontys Hogeschool in samenwerking met de ANWB.

Laatbloeier met rugzak

Lege straten. Lege luchten. De wereld is in de ban van het Coronavirus.  Ik ook. Ik ben gelukkig gezond, maar zit zoals iedereen voornamelijk thuis. Dat ik mensen niet in levende lijve zie en spreek, vind ik flink wennen. (Beeld)telefonie is wel een uitkomst, maar geen vervanging.

Als, voorlopig, laatste opdracht voor mijn, nu opgeschorte, cursus reisjournalistiek, moest ik een pitch, een voorstel voor een reisverhaal, maken. Dit bracht mijn, ondergesneeuwde, reislust weer helemaal terug.

Niets en zo zij het

Vietnam wordt de bestemming van mijn pitch. Een land waar ik al naar toe wil, sinds ik, jaren geleden, het boek ‘Niets en zo zij het’ van Oriana Fallaci, las. Een indrukwekkend, en ook persoonlijk, verslag van de Vietnamoorlog.
Mijn enthousiasme groeit gestaag. Ik kijk op de kaart en zie een halve cirkel: in Birma beginnen, en dan door Noord-Laos naar Vietnam. ‘Drie maanden alleen op reis’, denk ik. Meteen voel ik lichte paniek. ‘Alleen.’ Ik slik even. Geërgerd schud ik mijn hoofd en bedenk dat het inderdaad niet altijd even leuk zal zijn. Soms zal ik me eenzaam of bang voelen, de moed verliezen en me afvragen waarom ik niet gewoon thuis ben gebleven, maar dat gaat voorbij. Gevoel komt en gaat. Net als hier. Mijn interne toespraak heeft effect. 

Vietnam: duizend en tien jaar oud

Het kaartje op het reisadvies van Buitenlandse Zaken toont veel rood, waaronder het grensgebied tussen Birma en Laos. In dit gebied blijken drugsbendes actief. Sommige risico’s zijn gewoon te groot, en ik besluit me op Vietnam te richten. Het land dat in 1010 ontstond, precies 1010 jaar geleden. Ik hou van dat soort toevalligheden en zoek op of 10 oktober 2020 in Vietnam gevierd wordt. Niets te vinden. Jammer. In haar duizendjarige bestaan is Vietnam veelvuldig bezet geweest of op afstand geregeerd door vreemde machten. Pas in jaren zeventig van de vorige eeuw, na het vertrek van de Amerikanen, wordt het land autonoom en begint het te floreren. 
Het land is een laatbloeier. Een laatbloeier met rugzak. Net als ik. Mijn mondhoeken trekken omhoog en ik voel een volmondige lach opkomen. Een beter land om mee te beginnen, bestaat niet. 

Oude conditionering

Dan, een paar weken nadat ik de pitch inleverde, hoor ik dat bijna overal ter wereld de luchtruimen sluiten. De eerste fatalistische gedachte komt al op en ik voel mijn keel samentrekken. De sluiting maak ik bijna persoonlijk. Wanneer ik me dat realiseer, schiet ik in de lach.

Deze ‘laatbloeier met rugzak’ trekt de wereld weer in. 

Reisjournalistiek

Reisjournalistiek is iets wat ik al heel lang wil en nu is het eindelijk zo ver. Ik ben begonnen aan een cursus. Dit betekent dat ik mijn werk (schrijven) mag combineren met een andere hobby (reizen) en er terloops een derde hobby (fotograferen) aan mag toevoegen. Beter kan het niet en als ik daar dan ook nog (deels) mijn brood mee kan verdienen, gaat de vlag helemaal uit. Waarom ik dit niet eerder gedaan heb? Ik had nog een paar dingen te doen voordat ik me hier echt met plezier op kon richten. Wat dat betreft kan de vlag nu al uit!

Clichés 

In de eerste les kwam er van alles langs. Clichés en waarom je die juist wel of niet moet gebruiken. Het welbekende minder is eigenlijk meer: goed schrijven betekent schrappen, veel schrappen. Vervolgens kwamen de bijvoeglijke naamwoorden aan bod. Er zijn veel redenen om ze te schrappen, maar ook een paar redenen om ze juist wel te gebruiken. Datzelfde gold voor bijwoorden.
Kortom, spelen met taal. En dat vind ik leuk. De eerste les eindigde met een reisquiz: hoeveel weet jij van de wereld? Genoeg om te weten dat er nog veel is dat ik niet weet. Gelukkig.

Opdracht

Mijn eerste opdracht is een reisverhaal schrijven. Natuurlijk. Ik kies voor de blogvorm en bind me aan een maximum van 400 woorden, waarbij ik er 10 mag afwijken. Voor dit reisverhaal blijf ik dicht bij huis, in Leiden. Na het schrijven, begint het puzzelen met alle schrijftips uit de eerste les. Leuk, maar het deed me wel denken aan mijn scriptie voor psychologie. Wanneer is het goed genoeg? Ik kan door blijven gaan tot ik een ons weeg. Zijn het dan toch die schoolbanken die alles net even anders maken! Dat mijn werk echt na wordt gekeken. Ik weet het niet. Het voelt een beetje gek.

Foto

Er hoefde geen foto bijgeleverd te worden. Jammer, want nu wist ik wel precies wat voor foto het moest worden. Een foto van het Kiekmonument. Dit is een monument ter ere van Israel Kiek (1811-1899), een fotograaf die in Leiden woonde en werkte. Kiek werd vaak door dronken studenten uit bed getrommeld met de vraag een foto van hen te maken. Gezien de absurde omstandigheden hadden deze foto’s nooit de gewenste professionele kwaliteit. Kiek zelf gruwde dan ook van de foto’s. De studenten waren dol op de momentopnames en noemden de foto’s al snel naar de maker: kiekjes. Hierdoor werd Kiek ook buiten Leiden bekend.