Het einde van de macht

Het einde van de macht is de titel van een boek geschreven door Moisés Naím. Dit boek gaat over macht, hoe macht verschuift van directiekamers naar start-ups, van paleizen naar pleinen en van West naar Oost. Van mannen naar vrouwen. Macht verandert, macht wordt steeds makkelijker te verkrijgen. Bestaande machtsstructuren worden afgebroken. En er ontstaan nieuwe machten, maar zeker niet voor altijd. 

Macht verschuift

Drie revoluties maken deze verschuiving mogelijk, volgens Naím: Meer, Mobiliteit en Mentaliteit. 

  1. Meer gaat over het uitschakelen van controle. Controle is alleen mogelijk op een beperkt gebied. Controle neemt dus af bij overvloed. En op dit moment is er sprake van een zeer grote overvloed. Te veel om te kunnen controleren: te veel mensen, te veel landen, te veel spullen. En naarmate controle moeilijker wordt, breekt de macht af. Of het nu gaat om regeringen, besturen van organisaties of bendes. 
  2. Mobiliteit gaat over het einde van het toekijkende publiek. De technologische vorderingen maken dat iedereen kan communiceren met iedereen. En als je wil zit je in no time aan de andere kant van de wereld. Je zit niet meer op een vaste plek tussen dezelfde mensen. Het omzeilen van macht is mogelijk. 
  3. Mentaliteit gaat over niets meer voor lief nemen. Alles kun je onderzoeken, waardoor normen en waarden verschuiven, attitudes en verwachtingen veranderen. Alles wordt in twijfel getrokken. Niemand kan meer prat gaan op een stelling of een overtuiging. Dit zorgt voor ondergraving van de macht.

Kortom: macht is wel makkelijker te verkrijgen, maar steeds moeilijker in te zetten en nog moeilijker te behouden. 
Deze verschuiving brengt een dilemma met zich mee: wat als iedereen genoeg macht heeft om anderen te blokkeren maar niemand genoeg macht heeft om een idee op te leggen? 
Dat luidt het einde in van de macht zoals we die nu kennen.

En dan?

Dan moeten we opnieuw gaan kijken naar macht. Naím waarschuwt voor de grootste valkuil: dat we ons makkelijk laten overtuigen door slechte leiders met makkelijke oplossingen voor moeilijke problemen. Maar hoe aanlokkelijk dat ook klinkt: er zijn geen makkelijke oplossingen voor ingewikkelde problemen. 

Aanrader

Het boek is makkelijk leesbaar en gaat uitgebreid in op veel aspecten van (de verschuivende) macht. Het biedt ruimte en eindigt optimistisch. Vrij en heel losjes geïnterpreteerd: de uitdaging wordt (of is eigenlijk) leren leven met verschillen en het (her)vinden van ons vertrouwen in de ander en meer…