Kiekjes komen uit Leiden

‘Is deze stoel vrij?’, hoor ik. Ik kijk op en zie een lotgenoot: ‘Ja. Ga zitten. Fijn weer, he?’ De vrouw knikt en trekt zwijgend haar regenkleding uit. Mijn aandacht wordt afgeleid door een aantal lachende studenten die binnenkomen. Doorweekt maar erg vrolijk. De schaterlach van een van de studentes maakt dat ik ook in de lach schiet. De vrouw kijkt op, maar wendt haar hoofd meteen weer af. Ze is duidelijk niet in de stemming voor een ongedwongen gesprekje. 

Kiek komt niet van kijken

Als de zon eindelijk doorkomt, zie ik aan de overkant van het water een camera op een statief staan. Het kiekmonument. Kiek is de naam van de maker van momentopnames. Israël Kiek (1811 – 1899) was een bekend fotograaf in Leiden die door dronken studenten vaak uit bed werd getrommeld om een foto van hen te maken. Kiek stemde meestal toe omdat het brood op de plank bracht, maar gruwde van deze foto’s omdat ze niet de gewenste professionele kwaliteit hadden. De studenten noemden deze momentopnames al snel naar de maker.

Vrouwelijke studenten

Ik loop naar het monument en bekijk een paar foto’s van studenten uit de negentiende eeuw. Ik zie oudere mannen in pakken met bolhoed en wandelstok. Grote snorren. Serieus poserend voor de camera, maar niet altijd in staat om hun lach te verbergen. Er staan geen vrouwen op de foto’s. Niet gek, gezien het nachtelijke uur. Een andere verklaring is dat vrouwen pas later werden toegelaten aan de universiteit. In 1898 werd er in Nederland nog een debat gevoerd over de vraag: ‘zijn vrouwelijke hersenen wel geschikt om te studeren?’ 
In mijn achterhoofd hoor ik die schaterlach weer en schiet in de lach.

Een momentopname in Leiden

Vrolijk loop ik, al kiekjes makend, langs het water naar het plein waar Molen de Valk staat te pronken. Ik loop verder het centrum in. Als ik links van mij een gevaarte van licht gesteente zie opdoemen, sta ik even stil. Probleemloos drukt het gebouw drukt de huizen ernaast weg. Ik doe mijn mond weer dicht. De tegenstelling is groot. Te groot. Ik pak mijn mobiel en maak vanuit verschillende hoeken en op verschillende afstanden een paar foto’s. Verloren moeite. Bladerend door de foto’s, gruw ik, net als Kiek, van een momentopname in Leiden.

Reisjournalistiek

Reisjournalistiek is iets wat ik al heel lang wil en nu is het eindelijk zo ver. Ik ben begonnen aan een cursus. Dit betekent dat ik mijn werk (schrijven) mag combineren met een andere hobby (reizen) en er terloops een derde hobby (fotograferen) aan mag toevoegen. Beter kan het niet en als ik daar dan ook nog (deels) mijn brood mee kan verdienen, gaat de vlag helemaal uit. Waarom ik dit niet eerder gedaan heb? Ik had nog een paar dingen te doen voordat ik me hier echt met plezier op kon richten. Wat dat betreft kan de vlag nu al uit!

Clichés 

In de eerste les kwam er van alles langs. Clichés en waarom je die juist wel of niet moet gebruiken. Het welbekende minder is eigenlijk meer: goed schrijven betekent schrappen, veel schrappen. Vervolgens kwamen de bijvoeglijke naamwoorden aan bod. Er zijn veel redenen om ze te schrappen, maar ook een paar redenen om ze juist wel te gebruiken. Datzelfde gold voor bijwoorden.
Kortom, spelen met taal. En dat vind ik leuk. De eerste les eindigde met een reisquiz: hoeveel weet jij van de wereld? Genoeg om te weten dat er nog veel is dat ik niet weet. Gelukkig.

Opdracht

Mijn eerste opdracht is een reisverhaal schrijven. Natuurlijk. Ik kies voor de blogvorm en bind me aan een maximum van 400 woorden, waarbij ik er 10 mag afwijken. Voor dit reisverhaal blijf ik dicht bij huis, in Leiden. Na het schrijven, begint het puzzelen met alle schrijftips uit de eerste les. Leuk, maar het deed me wel denken aan mijn scriptie voor psychologie. Wanneer is het goed genoeg? Ik kan door blijven gaan tot ik een ons weeg. Zijn het dan toch die schoolbanken die alles net even anders maken! Dat mijn werk echt na wordt gekeken. Ik weet het niet. Het voelt een beetje gek.

Foto

Er hoefde geen foto bijgeleverd te worden. Jammer, want nu wist ik wel precies wat voor foto het moest worden. Een foto van het Kiekmonument. Dit is een monument ter ere van Israel Kiek (1811-1899), een fotograaf die in Leiden woonde en werkte. Kiek werd vaak door dronken studenten uit bed getrommeld met de vraag een foto van hen te maken. Gezien de absurde omstandigheden hadden deze foto’s nooit de gewenste professionele kwaliteit. Kiek zelf gruwde dan ook van de foto’s. De studenten waren dol op de momentopnames en noemden de foto’s al snel naar de maker: kiekjes. Hierdoor werd Kiek ook buiten Leiden bekend.