BLOG

Ergens heb ik altijd het idee dat het de bedoeling is om keuzes te maken, zodat ik me daarop kan richten en weer verder kan. In mijn geval een antwoord op de vraag: ‘Geef ik mijn boek zelf uit of zoek ik een uitgever?’ Als ik mensen vertel dat ik een boek heb geschreven, dan is de eerste, en anders in ieder geval de tweede vraag: ‘Heb je al een uitgever?’ Soms voel ik mij dan opgejaagd en dan geef ik antwoord. Of ik schrijf een blog. Dit terwijl een antwoord op die vraag helemaal niet nodig is. Waarom zou het een het ander moeten uitsluiten? 

Mijn boek komt uit

Hoe is nog niet duidelijk, maar het komt uit. Ik stuur mijn manuscript, zodra ik het goed genoeg vind, naar een aantal uitgevers en daarnaast ga ik mijn eigen uitgeef traject in.

Het zelf uitgeven van een boek kost veel tijd. De tekst moet, zo goed als, foutloos zijn. Daarna moet ik bepalen welk papier, welk lettertype, en welk formaat ik wil voor mijn boek. 
‘Begin ik elk hoofdstuk op de rechterpagina of laat ik dat los?’ Een nieuw hoofdstuk beginnen was altijd de standaard, maar er zijn schrijvers die dit loslaten. Dus dit mag ik me nu ook afvragen. Al vind ik het persoonlijk wel prettig als een nieuw hoofdstuk op een nieuwe pagina begint. 
De vormgeving van het boek is ook niet onbelangrijk. Het is de bedoeling dat mensen het gaan kopen, dus het moet er mooi uit zien. De tekst op de achterkant is van groot belang. 
Daarna besluiten of ik het laat drukken of voor ‘print on demand’ kies. Hoeveel boeken denk ik te kunnen verkopen? Ik heb werkelijk geen idee.

Dus voordat het af is, ben ik sowieso een paar maanden verder.
Ooit las ik ergens dat de beste tijd om een boek uit te geven voor de zomer of voor de feestdagen is, dus rond juni en november.
Een van die twee ga ik zeker halen.
Hoe blijft nog even een vraag.

Uitgeven

Tijdens het schrijven van mijn vorige blog was ik al tot de conclusie gekomen dat ik mijn boek zelf ga uitgeven, maar ik wilde er nog even over nadenken. Het is nu een ruim een week later en de kogel is door de kerk: ik doe het zelf.

Dat betekent niet dat ik alles zelf doe. Het redigeren van mijn boek doe ik niet zelf. Dat is niet handig omdat ik blind ben voor mijn eigen fouten. Ik lees er over heen. Ik kan alleen het werk van iemand anders redigeren. Gelukkig heb ik een aantal mensen in mijn omgeving die dit heel goed kunnen.

Inmiddels heb ik wel een synopsis geschreven. Een korte blijkt achteraf. Ik had maar een A4-tje nodig in plaats van de maximale vijf A4-tjes. Misschien een beetje te kort door de bocht. Misschien gewoon kort maar krachtig.
In ieder geval handig voor acquisitie-doeleinden. Het kan meegestuurd worden naar pers, boekhandels en anderen.

Nieuwe ideeën

Tijdens het denken over hoe en wat met uitgeven, kwam een idee voor een nieuw boek op. Dit idee heb ik omgezet in een synopsis. Acht hoofdstukken heb ik nu beknopt verder uitgewerkt.
Al schrijvende kreeg ik weer een idee voor een ander boek. Daar ben ik ook mee aan de slag gegaan. Dat gaat meer op de manier van mijn eerste boek. Zonder een van te voren uitgedacht plan. Ik schrijf en zie wel waar ik uit kom.
Ondertussen is het weer wachten op de meelezer. Erg blij mee en ook erg benieuwd!

Free Solo

Een film over, Erik, een man die ‘El Captain’, een van de gevaarlijkste bergen ter wereld, wil beklimmen. Zonder hulpmiddelen. Nooit eerder durfde iemand die berg ‘naakt’ te beklimmen omdat dat een waarschijnlijke dood betekende. Erik zet door. Hij oefent zich een ongeluk. Als hij het tijdens de klim niet vertrouwt, blaast hij de expeditie af. Iedereen om hem heen haalt dan opgelucht adem. Het geeft hen het idee dat hij geen onnodige risico’s neemt. Erik zet wel door.
Uit hersenonderzoek, ergens halverwege de film, blijkt dat de amygdala van Erik niet normaal werkt. Zijn angstcentrum laat weinig tot geen activiteit zien. Dit betekent dat hij een hoge angstdrempel heeft en risico’s dus anders inschat.

I dream in another language

Is een film over een taalwetenschapper die het Zikril als taal wil behouden. Hij probeert de laatste twee mannen die de taal nog spreken bij elkaar te brengen zodat hij hun conversaties kan vastleggen. Dit is moeilijk omdat de twee mannen al vijftig jaar niet meer met elkaar spreken. Ooit waren ze goede vrienden, maar een aantal gebeurtenissen hebben voor een ommekeer gezorgd. In de film wordt langzaam duidelijk waarom. Angst speelt hier een grote rol.

Als het angstcentrum van de mannen op dezelfde manier had gewerkt als die van de man in ‘Free Solo’ had hun leven er waarschijnlijk heel anders uitgezien en vice versa.

Angst is een raadgever

Angst zorgt ervoor dat je adequaat reageert als er gevaar dreigt. Soms is dat heel fijn. Denk aan de tijger of aan die auto die op je af komt rijden. Soms is het helemaal niet fijn. Als het gevaar niet reëel is bijvoorbeeld waardoor je iets wat je graag wilt, niet doet omdat je bang bent voor de mogelijk pijnlijke gevolgen.

Zouden we beter af zijn als we allemaal zo’n hoge angstdrempel hadden? Of gaan we dan allemaal eerder dood omdat we gevaar ongelukkig inschatten?

Waarschijnlijk ligt de realiteit ergens in het midden. Ik denk dat het al een hoop scheelt als we onze angstgevoelens tijdig herkennen, zodat deze gevoelens geen loopje met ons nemen.

Zondagavond 6 januari heb ik de laatste hand aan mijn boek gelegd. Ik heb het al (een paar keer) eerder gedacht en geschreven, maar voor mij is het nu echt goed genoeg. Het kan naar de uitgever. Volgende week schrijf ik de synopsis die nodig is voor het contact met de uitgever.

Toch een uitgever?

Ja, ik probeer een paar grote en een paar kleintjes. Ik wil weten of mijn werk goed genoeg is. Zo niet, kan ik het altijd nog zelf uitgeven. Dit betekent helaas wel dat mijn boek niet meteen beschikbaar komt: uitgaande van de drie tot vier maanden die uitgevers nodig hebben om te kijken of willen publiceren of niet. En zo ja, komt er nog het contact met de redacteur over het boek zelf. Geen idee hoe dat gaat lopen en hoe lang dat gaat duren. Ik ben benieuwd!

Toen ik nog dacht dat ik helemaal klaar was

Op 5 juni 2018 was ik voor het eerst klaar met mijn boek. Die euforie was van korte duur. In de dagen erna kwamen spontaan passages boven die ik echt nog moest veranderen, dus ging ik weer aan het werk. Soms met frisse tegenzin, maar als ik dan eenmaal bezig was en een ‘probleem’ oploste, werd ik daar heel vrolijk van. Om die reden heb ik het aanpassen van mijn boek nooit echt een probleem gevonden. Ik heb nooit de handdoek in de ring willen gooien. Wel een goed teken, denk ik, nu achteraf blijkt dat ik langer bezig was met het aanpassen van mijn boek, dan het schrijven van de eerste versie. Zeker als dat iedere keer zo gaat…

Ik begin nu dan ook gewoon aan mijn volgende boek…

‘Heb je al een uitgever of ga je het zelf uitgeven?’

Deze vraag klinkt steeds luider nu het einde van het schrijven begint te naderen. Ik weet het niet. Voor allebei de opties valt iets te zeggen. Zelf uitgeven geeft vrijheid. Laten uitgeven zorgt voor een breder publiek. Het heeft allebei zijn voor- en nadelen.

Wat vraagt een uitgever?

Een uitgever wil dat je een synopsis en een korte beschrijving van de belangrijkste karakters maakt. Deze stuur je samen met het manuscript op. Sommige uitgevers accepteren e-mail. Anderen willen een papieren versie. Daarna is het wachten. Gemiddeld drie tot vier maanden. En over de beoordeling, wordt door de meeste uitgevers niet gecorrespondeerd. Een afwijzing kan dus van alles betekenen. Wat ik mensen wel eens hoor vragen is: ‘weet je zeker dat ze het gelezen hebben?’ Geen idee. Ik ben wel geneigd om te geloven dat ze gelezen hebben, maar of dat het hele boek is of alleen de synopsis en het eerste hoofdstuk. Dat weet ik ook niet.

Kortom: als mijn manuscript wordt afgewezen, weet ik niet waarom. Dat vind ik lastig.

Sommige uitgevers verwijzen voor het antwoord op de ‘waarom’-vraag naar professionele beoordelaars. Hiervan zijn er velen te vinden op het internet. Tegen betaling voorzien zij het manuscript van commentaar. Ook uitgevers voorzien in deze dienstverlening. Om niet het risico te lopen twee keer die drie tot vier maanden te moeten wachten, is het misschien handig dit eerst te doen.

En zelf uitgeven?

Dit kan bijvoorbeeld via pumbo of schrijverspunt. Op beide sites staat heel uitgebreid beschreven hoe ze te werk gaan. Het grootste nadeel van zelf uitgeven vind ik dat je zelf de promotie moet doen. Dit kost tijd en energie. Als je het niet doet, loop je het risico dat het boek niet verder komt dan de mensen in je directe omgeving. Alleen de aanmelding bij het Centraal Boekhuis is niet genoeg. Alle aangesloten boekhandels moeten de titel van je boek kennen, anders is de kans klein dat het gekocht wordt.

Schrijverspunt doet niet alleen aan zelf uitgeven, maar fungeert ook als uitgever. De tijd die ze nodig hebben om een manuscript te beoordelen is wel een stuk korter: vier tot zes weken.

Al wachtende op reacties denk ik nog even verder…

Je hebt van die dagen. Van die dagen waarop niets loopt zoals je zou willen. Gisteren had ik zo’n dag. Het was donker buiten, het regende, ik voelde me opgesloten want als het regent, kun je natuurlijk niet naar buiten… Ik maakte mezelf gretig wijs dat als ik naar buiten had gekund, mijn humeur dan als vanzelf zou opkalefateren. Onzin natuurlijk. Maar het werkte wel. Binnen no time was ik nog chagrijniger.

Analyseren, analyseren

En dan ga ik op zoek naar verklaringen. Waarom voel ik me zo? Afgezien van de regen kon ik nog een paar redenen bedenken. Slecht slapen. De Nieuwsuur uitzending over UWV-fraude, ING-schikking en het boek ‘mijn strijd’. Nog geen reactie van mijn meelezers. Vergeten mijn computer op te laden. Of gewoon alles bij elkaar.

Ergens weet ik wel dat, welke reden ik ook bedenk, ik geen enkele ooit met zekerheid kan aanwijzen als oorzaak, maar het idee van controle is onweerstaanbaar. Het idee dat ik kan voorkomen dat ik me nog een keer zo voel, is aangenaam en geeft moed.
Helaas: het is zoals het is. Soms kan ik iets linken aan een bepaalde situatie, en soms niet. Maar of die interpretatie klopt, blijft de vraag.

Strategie

Als ik me zo voel, kan ik me niet goed concentreren. Ik moet twee keer lezen voordat ik weet wat er staat. En dingen waarover ik moet nadenken, kan ik beter laten liggen tot de volgende dag. Zo gezegd, zo gedaan.

Lichter

Vandaag is het buiten lichter en voel ik mij ook beter. Het zou zo maar met elkaar te maken kunnen hebben. Een gebrek aan licht kan aanleiding zijn voor depressieve gevoelens, maar of die invloed meteen de eerste ochtend al zo groot is, blijft voor mij toch een vraag…

Tijdens het schrijven van mijn boek dacht ik altijd dat ik geen last had van een writer’s block. Ik bedacht altijd wel iets waardoor ik verder kon. Dat was prettig. Schrijven was iets dat me makkelijk afging. Zeker na mijn carrière shift, was dat een welkome constatering.

Inmiddels denk ik dat er, behalve het bekende lege scherm, meerdere vormen van writer’s block bestaan. Mijn block bestaat uit minder kritisch worden zodat veel wendingen acceptabel worden. Ja, en dan kan ik doorschrijven….

Met als gevolg dat ik later moet schrappen en herschrijven.

Schrappen

De meest rigoureuze verandering was het verwijderen van een compleet deel. De opdeling van mijn boek in drie delen kon ik niet goed onderbouwen. Ik kon niet helder krijgen wat de toegevoegde waarde was. Dus het moest er uit. Een deel van ongeveer honderd pagina’s. Dat was slikken.

Puzzel

Na het schrappen komen andere vragen bovendrijven. Welke scenes moet ik terug laten komen? Op welke manier? Welke personages moet ik toevoegen? Welke moet ik er juist uitlaten? Wat voor wendingen zijn adequaat? Kortom, een puzzel om op te lossen. En daar hou ik dan weer van, gelukkig!

Deze vorm van writer’s block past ook wel bij mij. Het steeds kunnen doorschrijven heeft een motiverende werking waardoor ik blijf schrijven. Als ik een week lang naar een wit scherm had moeten staren, weet ik niet of ik het ooit af had geschreven.

Een synopsis had al het werk misschien kunnen voorkomen, maar ik geloof dat ik behalve mijn eigen writer’s block ook mijn eigen manier van schrijven heb.

Is het eindelijk zover? Is mijn boek af?

Opzienbarende feedback

Voor de laatste keer ligt mijn boek bij mee-lezers. Dat is nog steeds spannend. Geduldig afwachten blijft lastig. Ik wil niemand overhaasten want ik wil feedback waar ik iets aan heb. Tussendoor doe ik natuurlijk andere dingen, zoals dit blog weer opstarten, maar spannend blijft het. Wat vinden ze ervan? Is het goed genoeg of komt er toch feedback waardoor ik weer een tijdje aan mijn computer gekluisterd zal zijn?

Terugkijken

Toen ik in juni enthousiast schreef dat mijn boek af was, bleek er nog een hoop te doen. Van het verder uitdiepen van de personages tot de toevalligheden uit het plot halen. Een toevalligheid heb ik erin laten zitten. Volgens een van mijn mee-lezers volstrekt onmogelijk: iemand toevallig tegenkomen in een stad. Statistisch heeft hij misschien gelijk. Een vriendin (wiskunde-docent) van mij zal dit zeker beamen. Maar geloof het of niet. Het is me twee keer overkomen. Hoe? Ik weet het niet. Dat heb ik nooit gevraagd. Toen het gebeurde, heb ik me geen moment afgevraagd of dit statistisch wel mogelijk was…

Ik hoop..

Ik weet niet waar ik op hoop. Ik merk dat ik geniet van het verbeteren van mijn eigen boek. De eerste keer dat er meegelezen werd, ben ik zelf ook direct aan het verbeteren geslagen. De tweede keer had ik toch ook nog een paar punten. Afstand nemen geeft ook ruimte voor mijn eigen kritische blik… En dat is wat er gebeurd als je je boek uit handen geeft.
En nu? Nu ben ik aan het wachten. En de puntjes die ik bedenk zijn klein…

Zou het nu dan echt zover zijn?

En nu zit ik weer achter mijn computer om te lezen wat ik de afgelopen maanden heb geschreven. De hele dag heb ik ervoor uitgetrokken. Vol goede moed klik ik het eerste hoofdstuk aan. Alleen als de tekst op mijn scherm verschijnt, begin ik niet ijverig te lezen. Het lukt me gewoon niet.
Ik dacht van te voren dat het makkelijker zou zijn: geen lege schermen meer, niets meer verzinnen, gewoon lezen. Het blijkt niet makkelijker. Ik kan mezelf er niet toe zetten. Allerlei gedachten komen in mijn hoofd op: wat als het tegenvalt? Wat als niemand het mooi vindt? Wat als ik het niet mooi vind? Kortom: ik durf niet.

Ik probeer me zelf gerust te stellen: alles wat er staat kan ik nog aanpassen. Ik kan scènes toevoegen, ik kan scènes weghalen. Ik kan nog alle kanten op. Het helpt een beetje, maar niet genoeg.
Ik laat het even en ga praktisch aan de slag: het boek bestaat uit drie delen van elk tien hoofdstukken. Ik maak van dertig losse documenten drie grote documenten. Dat lukt zonder de tekst te lezen. Op zich een aardige prestatie. De angst voor de tekst is steeds aanwezig. Ik geef het op, sluit de computer af en ga naar de film.

The bookshop

“The bookshop” lijkt een toepasselijke keuze voor dit moment. Een film over Florence, een vrouw die haar droom uit laat komen door een boekwinkel te openen. Het verhaal speelt zich af in een klein dorpje waar de plaatselijke “lady” de touwtjes strak in handen houdt. Zij heeft bepaald dat het pand voor de boekwinkel, een andere bestemming moet krijgen en is niet gewend aan tegenwerking. De “lady” zorgt er dan ook voor dat ze haar zin krijgt. Dat is wat ze doet. Zo werkt haar wereld. De droom van Florence gaat aan flarden.
Een inspirerende film over moed, kracht en liefde.

Precies wat ik nodig heb…